KÜRESEL ET DİPLOMASİSİ: GIDADA YENİ GÜÇ HARİTASI

 

KÜRESEL ET DİPLOMASİSİ: GIDADA YENİ GÜÇ HARİTASI
“Bir ülke etini ihraç edebiliyorsa, geleceğini de ihraç edebilir.”

Bu yüzyılın güç haritası artık silahlarla değil, sofralarla çiziliyor. Et, bir gıda ürünü olmaktan çıkıp stratejik bir silaha, diplomatik bir araç haline geldi. Enerji savaşlarının yerini protein diplomasisi alırken, uluslar gıda üretim kapasitesine göre yeni bir hiyerarşi içinde konumlanıyor. Bugün et ihraç eden bir ülke, sadece ürün değil, güven, istikrar ve bağımsızlık da ihraç ediyor. Çünkü gıda, artık bir pazar değil, jeopolitik bir etki alanıdır.

Küresel et diplomasisi, ekonomik bir rekabetten çok daha fazlasıdır. Tarımsal üretim zincirinin arkasında, enerji, su, yem, lojistik, genetik ve çevre politikaları yer alıyor. Brezilya, Arjantin, Avustralya ve ABD gibi ülkeler et ihracatını sadece gelir kalemi olarak değil, jeopolitik nüfuz aracı olarak kullanıyor. Bu ülkelerin soğuk zincir sistemleri, finansal koridorları ve marka stratejileri, aslında küresel gıda düzeninin görünmeyen diplomasi hatlarıdır.

Türkiye gibi coğrafi avantajlara sahip ülkeler için bu tablo büyük bir fırsat ve aynı zamanda bir uyarıdır. Çünkü et, sadece bir protein değil, stratejik bağımsızlığın göstergesidir. Bir ülke etini kendi çiftçisinden değil, dış pazarlardan temin ediyorsa, aslında gıda egemenliğini devretmiş olur. Yerli üretimin azalması, sadece ekonomik değil, ulusal güvenlik sorunu haline gelir. Küresel et devleri, bu bağımlılığı yöneterek ülkelerin dış politikalarına dolaylı etki kuruyor.

Diğer yandan, etik ve çevresel baskılar da bu diplomasinin yeni dilini oluşturuyor. “Yeşil ekonomi”, “karbon ayak izi” ve “sürdürülebilir protein” kavramları, artık ticaret anlaşmalarının içine yerleştiriliyor. Gıda standartları üzerinden yeni bir yumuşak güç mekanizması kuruluyor. Avrupa Birliği’nin karbon düzenlemeleri, Afrika ve Asya’daki üreticilerin kaderini belirlerken, sürdürülebilirlik söylemi, çoğu zaman ekonomik üstünlüğün maskesi haline geliyor.

Bu yeni çağda asıl soru şudur: Kimin sofraya erişimi var ve kim sofrayı kuruyor? Et üretimi, ülkelerin sadece tarımsal değil, politik kas gücünü de belirliyor. Yarın, enerji diplomasisinin yerini gıda diplomasisi, petrolün yerini ise protein alacak. Üretim zincirine hâkim olan, sadece tedarik değil, gelecek akışını da kontrol edecek.

Son söz: Geleceğin diplomasisi sofrada kurulacak. Çünkü gıdasını yöneten, insanlığın kaderini yazar.